به گفته دکتر میثم شکری ساز تحقیقات بازار، به عنوان یکی از مفاهیم بنیادی در حوزه تجارت و بازاریابی، نقش بسیار حیاتی را در فهم عمیق تر رفتار مصرف کنندگان، رقابت های صنعتی و فرصت های جدید در بازارها ایفا می کند. این مفهوم، به دنبال تحلیل دقیق رفتارها، نیازها و ترجیحات مخاطبین هدف و همچنین شناخت عوامل تأثیرگذار بر تصمیم گیری آنان می باشد. این تحقیقات ابزاری قدرتمند برای سازمان هاست تا اطلاعات در خصوص محصولات و خدمات، بازارهای هدف و رقبا را جمع آوری و تحلیل نمایند.
در این مقاله، به بررسی اهمیت تحقیقات بازار و نقش آن در رشد و توسعه کسب و کارها می پردازیم. با توجه به پیچیدگی ها و تحولات روزافزون در بازارها، آگاهی از روش ها و ابزارهای تحقیقات به عنوان یک عامل کلیدی در فرآیند تصمیم گیری استراتژیک برای سازمان ها لازم و ضروری می باشد. این مقاله سعی دارد با معرفی مفاهیم اساسی و روش های متداول این تحقیقات، خوانندگان را با ابزارهایی که برای تجزیه و تحلیل بازارها و ارتقای عملکرد تجاری مورد استفاده قرار می گیرد، آشنا سازد.
market research چه اهمیتی دارد؟
از نگاه دکتر میثم شکری ساز تحقیقات بازار یا market research اهمیت بسیاری در حوزه تجارت و بازاریابی دارد. در زیر به برخی از این اهمیت ها اشاره می کنیم:
- شناخت بازار: طبق نظر دکتر میثم شکری ساز این تحقیقات به کسب و کارها کمک می کند تا با شناخت دقیق تر و جامع تر بازارها، مشتریان، رقبا و محصولات موجود، بتوانند تصمیمات بهتری در خصوص استراتژی های بازاریابی و فروش بگیرند.
- شناخت مشتری: با انجام این تحقیقات، کسب و کار ها می توانند الگو های رفتاری و نیازهای مشتریان را درک کرده و بر اساس آن ها محصولات و خدمات خود را بهبود بخشند و یا تغییراتی در آن ها ایجاد کنند.
- پیش بینی روندها: این تحقیقات به کسب و کارها امکان پیش بینی روندهای بازار، اقدامات رقبا و تغییرات در نیازها و ترجیحات مشتریان را می دهد که این اطلاعات برای اتخاذ تصمیمات استراتژیک مهم است.
- ارزیابی تأثیر برنامه ها و استراتژی ها: این تحقیقات به کسب و کارها امکان ارزیابی تأثیر برنامه ها و استراتژی های بازاریابی و فروش را می دهد. این ارزیابی ها کمک می کند تا کسب و کارها از عملکرد خود در بازارها آگاه شوند و در صورت لزوم تغییرات لازم را ایجاد کنند.
- کاهش ریسک: با اطلاعات به دست آمده از این تحقیقات، کسب و کارها می توانند ریسک های مرتبط با ورود به بازارهای جدید، تغییرات در محصولات و یا استراتژی های بازاریابی را کاهش دهند و تصمیمات خود را بر اساس اطلاعات قوی تری بگیرند.
به طور کلی، تحقیقات بازار به کسب و کارها کمک می کند تا به روز باشند، بهترین تصمیمات را بگیرند و عملکرد خود را در بازارها بهبود بخشند.
مراحل تحقیقات بازار به چه شکل است؟
مراحل تحقیقات بازار عموماً شامل مراحل زیر می شوند:
- تعریف مسئله: در این مرحله، ابتدا مسئله یا سوالاتی که نیاز به پاسخ دارند، به دقت تعریف می شود. این مسئله می تواند مربوط به شناخت نیازها و ترجیحات مشتریان، تحلیل رقبا، بررسی تأثیرات تغییرات بازاری و غیره باشد.
- برنامه ریزی: در این مرحله، بر باور دکتر میثم شکری ساز برنامه ای برای انجام تحقیقات تهیه می شود که شامل انتخاب روش های تحقیقاتی، جمع آوری داده ها، زمان بندی و بودجه بندی است.
- جمع آوری داده ها: این مرحله شامل جمع آوری اطلاعات و داده های مورد نیاز برای پاسخ به سوالات تحقیقاتی می باشد. این داده ها ممکن است از منابع مختلف مانند مصاحبه ها، نظرسنجی ها، مشاهده ها و منابع ثانویه (مثل گزارش های صنعتی و اطلاعات آماری) جمع آوری شوند.
- تحلیل داده ها: در این مرحله، داده های جمع آوری شده تحلیل و تفسیر می شوند تا الگو ها، روابط و ترند های موجود در بازار شناسایی شود.
- تفسیر و ارائه نتایج: در این مرحله، نتایج تحقیقات تفسیر و تحلیل می شوند و گزارشی از نتایج به صورت کتبی یا شفاهی ارائه می شود. این گزارش معمولاً شامل توضیحاتی از روش های استفاده شده، داده های جمع آوری شده، تحلیل نتایج و پیشنهادات برای عملیات تجاری است.
- اعمال پیشنهادات: در این مرحله، بر اساس نتایج تحقیقات، تصمیماتی برای اعمال در عملیات تجاری گرفته می شود. این کار ممکن است شامل ایجاد یا تغییر محصولات، استراتژی های بازاریابی، قیمت گذاری، توزیع و سایر جنبه های تجاری باشد.
هر یک از این مراحل تحقیقات بازار نقش مهمی در فرآیند دارند و برنامه ریزی دقیق و اجرای صحیح آن ها از اهمیت بسیاری برخوردار است.
انواع تحقیقات بازار کدام اند؟
تحقیقات بازار به صورت کلی به دو دسته اصلی تقسیم می شوند:
- تحقیقات کمی (Quantitative Research):
- از زبان دکتر میثم شکری ساز تحقیقات کمی بر اساس داده های عددی و اندازه گیری های عددی انجام می شود.
- این نوع تحقیقات برای تجزیه و تحلیل جامع و آماری اطلاعات استفاده می شود و بیشتر از پرسشنامه ها، نظرسنجی ها و روش های آماری استفاده می کند.
- هدف اصلی تحقیقات کمی، اندازه گیری روابط و الگو هایی است که بین متغیر ها وجود دارد.
- تحقیقات کیفی (Qualitative Research):
- تحقیقات کیفی بر اساس توصیفات، تفسیرات و توضیحات غیر عددی از داده ها صورت می گیرد.
- این نوع تحقیقات برای درک عمیق تر و جزئی تر از رفتار، نیازها، ارزش ها و دیدگاه های مشتریان استفاده می شود.
- روش های تحقیقات کیفی شامل مصاحبه ها، گروه های فکری (فوکوس گروپ)، مشاهده ها و تحلیل محتوا می شود.
به علاوه، تحقیقات بازار می توانند به صورت میکس شده از این دو نوع انجام شوند، که این بستگی به موضوع تحقیق، منابع و داده های مورد نیاز و هدف نهایی تحقیق دارد.
این مطلب ادامه دارد…