اطلاعاتی کوتاه درباره سازگاری شغلی

به گفته دکتر میثم شکری ساز سازگاری شغلی به معنای تطابق و تناسب بین نیازها، خصیصه‌ها و مهارت‌های یک فرد با شغلی است که انتخاب می‌کند. تطبیق پذیری یا سازگاری یک مهارت تعاملی است که به توانایی درک و یادگیری سریع رفتارها و مهارت‌های جدید در شرایط متغیر گفته می‌شود. در واقع، تطبیق پذیری شغلی نشان دهنده توانایی فرد در انجام وظایف و مسئولیت‌های شغلی است. در ادامه به صورت کامل درباره سازگاری یا تطبیق پذیری شغلی و عوامل موثر بر آن صحبت خواهیم کرد، پس تا انتهای این مقاله ما را همراهی کنید.

سازگاری شغلی چیست؟

همانطور که در قسمت قبلی هم ذکر شد، سازگاری شغلی به معنای تطبیق پذیری با فرایند شغلی جدید است. تطبیق پذیری شغلی، حالت درست و مساعد فرد از نظر روانی نسبت به شغلش می‌باشد. به بیان دیگر می‌توان گفت که رفتارها و کنش‌هایی که باعث اجرای موثر و درست وظایف مورد نیاز شخص و نگرش درست و مثبت او به نقش کاری‌اش می‌شود را سازگاری یا تطبیق پذیری شغلی می‌گویند.

از دیدگاه دکتر میثم شکری ساز یکی از مهمترین بخش‌های زندگی هر انسانی، شغل و پیشه‌ی اوست. در این بین، نتایج تحقیقات و پژوهش‌های انجام شده به خوبی نشان می‌دهد که اشخاصی که از شغل خود راضی هستند، از بهداشت روانی بهتری بهره می‌برند و امید به زندگی بیشتری دارند.

عوامل موثر بر سازگاری شغلی

سازگاری شغلی یک مهارت اکتسابی است. با این وجود، عوامل مختلفی در سازگاری یا تطبیق پذیری شغلی نقش دارند. در ادامه سعی می‌کنیم به معرفی مهمترین عوامل موثر بر سازگاری شغلی بپردازیم:

پول

پول به عنوان یکی از عوامل موثر بر سازگاری شغلی، به دلایل متعددی حائز اهمیت است.بر باور دکتر میثم شکری ساز اولا درآمد مناسبی که از طریق شغل کسب می‌شود، می‌تواند امنیت مالی فرد را تضمین کند و باعث افزایش سازگاری و رضایت شغلی شود. در ثانی پول به فرد امکان می‌دهد تا نیازهای اقتصادی خود مانند خرید مسکن، تامین هزینه‌های روزمره، تامین خواسته‌های خاص و … را برآورده کند که اهمیت بسیار زیادی دارد.

از طرفی، حقوق و دستمزد در بسیاری از موارد به عنوان یک معیار برای ارزش‌ گذاری شغل استفاده می‌شود. بنابراین، دریافت حقوق و دستمزد مناسب، احساس ارزشمند بودن و تحقق موفقیت در شغل را به فرد هدیه می‌دهد. همچنین دریافت حقوق و دستمزد مناسب، فرصت‌های پیشرفت و رشد حرفه‌ای را نیز به همراه دارد. برای مثال، افزایش دستمزد می‌تواند به عنوان یک انگیزه برای بهبود عملکرد شغلی و ارتقای سمت و کسب سمت‌های بالاتر در سازمان به شمار بیاید.

امنیت شغلی

از نگاه دکتر میثم شکری ساز امنیت شغلی برای فرد به معنای داشتن اطمینان از دائمی بودن شغل و درآمد است. در صورتی که فرد از امنیت شغلی برخوردار باشد، احساس آرامش و اطمینان را تجربه می‌کند و نگرانی‌های مربوط به از دست دادن شغل و درآمد را ندارد. از طرفی امنیت شغلی به صورت مستقیم با پول مرتبط است. درآمد مناسب و پایدار، فرد را قادر می‌سازد تا هزینه‌های زندگی را پوشش دهد و در مواجهه با مسائل مالی نگران نباشد. همچنین، در طولانی مدت، فرصت‌های پیشرفت و رشد را نیز به فرد ارائه می‌دهد. امنیت شغلی همچنین به عنوان یک عامل مهم در ارتباط با سازمان و فرهنگ سازمانی مطرح است. وجود امنیت شغلی می‌تواند باعث افزایش وفاداری و تعهد فرد به سازمان شود و در نتیجه، تطبیق پذیری شغلی را تقویت کند.

شرایط محیط کار

طبق نظر دکتر میثم شکری ساز یکی دیگر از عوامل موثر بر سازگاری شغلی، شرایط مساعد محیط کار است. اولا وجود یک فضای کاری مناسب و سازنده که شامل تجهیزات و امکانات لازم برای انجام وظایف است، به فرد احساس راحتی و رضایت می‌دهد. در ثانی روابط مثبت و سالم با همکاران و مدیران نقش مهمی در تطبیق پذیری شغلی ایفا می‌کند. وجود یک فضای کاری دوستانه و همکاران قابل اعتماد، به فرد احساس تعلق و تعامل مثبت را هدیه می‌کند.

از طرفی حمایت سازمان از کارکنان خود، به صورت مالی و غیرمالی، نقش مهمی در افزایش سازگاری شغلی دارد. این حمایت می‌تواند شامل ارائه فرصت‌های آموزش و رشد حرفه‌ای، ارزش ‌گذاری کارکنان، ارائه پاداش‌ها و مزایا و حفظ تعادل کار-زندگی باشد. تعادل مناسب بین انرژی و زمانی که فرد به کار اختصاص می‌دهد و انرژی و زمانی که برای زندگی شخصی خود صرف می‌کند نیز، نقش مهمی در تطبیق پذیری شغلی دارد. این تعادل به فرد اجازه می‌دهد تا در هر دو جنبه زندگی خود درست عمل کرده و از هر دو لذت ببرد. در کنار این عوامل، وجود فرصت‌های پیشرفت و رشد حرفه‌ای در سازمان، به فرد احساس رضایت و ارزشمند بودن می‌دهد. فرصت‌های آموزش، ارتقاء و توسعه شغلی، به فرد امکان می‌دهد تا بهترین توانایی‌های خود را به کار بگیرد و در حرفه خود پیشرفت کند.

هماهنگی شغل با استعداد و مهارت های شخص

یکی دیگر از عوامل موثر بر سازگاری شغلی، هماهنگی شغل با استعداد و مهارت‌های شخص است. هماهنگی شغل با استعداد و مهارت‌های شخص، به معنای ارتباط و تطابق استعدادها و توانایی‌های فرد با نیازها و مطالبات شغلی می‌باشد. این هماهنگی به فرد امکان می‌دهد تا در شغل خود به خوبی عمل کرده و از توانایی‌ها و استعدادهای خود بیشترین بهره را ببرد. برای مثال، اگر فردی استعداد بالایی در زمینه تجزیه و تحلیل داده‌ها داشته باشد، اما در محیطی مشغول به کار باشد که نیازی به تجزیه و تحلیل داده‌ها ندارند، نمی‌تواند استعدادهای خود را به کار بگیرد.

مهمترین مزایای سازگاری شغلی

سازگاری یا تطبیق پذیری شغلی به معنای توانایی هماهنگی و تطبیق با محیط کار است. تطبیق پذیری شغلی مزایای زیادی در زندگی شخصی و شغلی فرد دارد که از جمله‌ی مهمترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بهبود رضایت شغلی: سازگاری شغلی موجب افزایش رضایت شغلی می‌شود، زیرا هنگامی که کارمندان قادر به تطبیق با نیازها و خواسته‌های شغلی خود هستند، احساس رضایت و خوشبختی بیشتری دارند.
• افزایش عملکرد شغلی: کارکنانی که با محیط کار خود سازگار هستند، به طور معمول عملکرد بهتری دارند. آن‌ها قادر به انجام وظایف خود به بهترین شکل ممکن هستند و در نتیجه عملکرد سازمان را بهبود می‌بخشند.
• سلامت جسمی و روانی: تطبیق پذیری شغلی موجب کاهش استرس و فشارهای روانی و جسمی مرتبط با شغل می‌شود. کارمندانی که با محیط کار خود سازگار هستند، احساس قدرت و کنترل بیشتری در مواجهه با چالش‌ها و فشارهای شغلی دارند.
• افزایش رشد و توسعه شغلی: تطبیق پذیری شغلی موجب افزایش فرصت‌های رشد و توسعه شغلی می‌شود. اشخاصی که با محیط کار خود سازگار هستند، از فرصت‌های آموزش و یادگیری بهترین استفاده را کرده و برای پیشرفت خود تلاش می‌کنند.
• افزایش نگرش مثبت و حس تعهد: تطبیق پذیری شغلی موجب افزایش نگرش مثبت، انگیزه و تعهد کارمندان می‌شود. تطبیق پذیری شغلی باعث می‌شود شخص احساس ارزشمندی داشته باشد و در نتیجه نهایت تلاش خود را برای انجام وظایفش به کار بگیرد.

این مطلب ادامه دارد…