از دیدگاه میثم شکری ساز متفاوت کالا و خدمات در دنیای اقتصاد و تجارت امروز، دو مفهوم اساسی و جدا نشدنی است و به عنوان دو پایه اصلی ارزش اقتصادی و اشتغال مطرح می شوند. این دو عنصر از دو زاویه مختلف بازاریابی و تجارت مورد بررسی قرار می گیرند. کالاها، با ماهیت فیزیکی و قابل لمس بودن و خدمات، با تمرکز بر تجربیات و ارائه فعالیت های غیرمادی، دو دسته متمایز از ارزش ها و محصولات در جامعه مدرن به حساب می آیند.
با پیشرفت فناوری و تغییرات در الگوهای مصرفی، اهمیت بخش خدمات به طور قابل توجهی افزایش یافته است. در این میان، شناخت و درک درست از تفاوت کالا و خدمات و شباهت های میان این دو دسته، موجب تدوین استراتژی های بازاریابی موثر، ایجاد ارتباط موثر با مشتریان و بهره وری بالاتر در فعالیت های اقتصادی خواهد شد. در این مقاله، به بررسی عمیق تر تفاوت محصول و خدمت در بازاریابی و استراتژی های تجاری می پردازیم.
مفهوم کالا و خدمات (تفاوت کالا و خدمات)
- تعریف کالا:
از زبان دکتر میثم شکری ساز کالا به هر نوع محصول یا موارد فیزیکی اطلاق می شود که قابلیت تجربه حسی مانند لمس، دیدن یا مصرف فیزیکی را دارد. کالاها با هدف مصرف، تملک یا جلب توجه افراد از طریق بازار به مشتریان عرضه می شوند. این موارد شامل هر چیز از جمله کالاهای مصرفی، الکترونیکی، صنعتی، خودروها، لباس و سایر محصولات فیزیکی می شود.
- مثال هایی از کالا:
شامل لوازم خانگی، ابزارهای ساخت و ساز، الکترونیکی، لوازم آرایشی، لباس، غذا و نوشیدنی ها، وسایل بازی و تفریحی و… می باشند. این موارد فیزیکی توسط مشتریان خریداری می شوند تا به نیازها و خواسته های آن ها پاسخ دهند.
- تعریف خدمات:
طبق نظر دکتر میثم شکری ساز خدمات به هر نوع فعالیت یا ارائه خدماتی اطلاق می شود که از ماهیت فیزیکی برخوردار نیست. خدمات به ارائه تجربیات، اطلاعات یا فعالیت های غیرمادی برای مشتریان می پردازد. این ارائه ها ممکن است به شکل تخصصی یا عمومی در حوزه های مختلف ارائه شوند.
- مثال هایی از خدمات:
- خدمات مالی: شامل بانکداری، بیمه، مشاوره مالی و انجام تراکنش های مالی
- خدمات بهداشتی: شامل خدمات پزشکی، داروسازی و خدمات بهداشت عمومی
- خدمات حمل و نقل: شامل حمل و نقل عمومی، اجاره خودرو و خدمات ارسال و پستی
- خدمات فناوری اطلاعات: شامل خدمات نرم افزاری، طراحی وب، مدیریت شبکه و خدمات مرتبط با فناوری اطلاعات
- خدمات مشاوره: شامل مشاوره حقوقی، مشاوره تجاری و مشاوره حرفه ای در حوزه های مختلف
- خدمات تفریحی: شامل خدمات رستوران ها، تفریحات شهری و خدمات گردشگری
تفاوت کالا و خدمت
تفاوت کالا و خدمت در ویژگی های ماهیتی، انتقال مالکیت، اندازه گیری کیفیت، تولید و مصرف و ذاتا بی دوام بودن یا دوام داشتن آن ها است:
- ماهیت:
- کالا: بر باور دکتر میثم شکری ساز دارای ماهیت فیزیکی است و می تواند لمس و تجربه حسی داشته باشد. به عنوان مثال، یک گوشی موبایل یا یک جفت کفش.
- خدمات: بدون ویژگی های فیزیکی است و احتمال دارد به شکل تجربیات، اطلاعات یا فعالیت های غیرمادی ارائه شود. به عنوان مثال، خدمات مشاوره یا خدمات حمل و نقل.
- قابلیت مالکیت:
- کالا: مشتریان می توانند کالا را تهیه کنند و به طور فیزیکی مالک آن ها شوند.
- خدمات: مشتریان قابلیت مالکیت نداشته و تنها حق استفاده از خدمات را دارند.
- اندازه گیری کیفیت:
- کالا: به اعتقاد دکتر میثم شکری ساز کیفیت معمولا بر اساس ویژگی های فیزیکی مانند مواد، طراحی و عملکرد اندازه گیری می شود.
- خدمات: کیفیت بر اساس تجربیات و رضایت مشتری ارزیابی می شود.
- درگیری مشتری:
- کالا: مشارکت مشتری در فرآیند خرید ممکن است کمتر باشد.
- خدمات: اغلب نیاز به درگیری و تعامل فعال با مشتری دارد.
- قیمت گذاری:
- کالا: قیمت معمولا بر اساس ویژگی ها و مشخصات فیزیکی تعیین می شود.
- خدمات: قیمت گذاری ممکن است بر اساس تجربه، تخصص یا ارزش افزوده ارائه کننده خدمات باشد.
- بی دوام بودن یا دوام داشتن:
- کالا: بیشتر محصولات دوام دارند و مشتریان می توانند برای مدت طولانی از آن ها استفاده کنند.
- خدمات: بسیاری از خدمات به دلیل طبیعت بی دوام و زمان بندی خاص ارائه نمی شوند و پس از انجام، دیگر در دسترس مشتریان نیستند.
تفاوت کالا و خدمت مهم است زیرا به جمع آوری استراتژی های بازاریابی و تجاری برای هر دسته کمک می کند.
تفاوت بازاریابی کالا و خدمات
در فرآیند تبلیغ و بازاریابی، مهم است که به تفاوت بازاریابی کالا و خدمات توجه داشته باشید. در هنگام تبلیغ و بازاریابی، انتخاب رویکرد مناسب بر اساس نوع محصول یا خدمت ارائه شده می تواند اثربخشی بیشتری داشته باشد. بازاریابی خدمات اغلب به یک رابطه قوی بین مشتری و کسب وکار تاکید دارد. در بازاریابی محصول، تمرکز بر ارائه محصول در لحظه و درخواست خاص مشتری است. در زیر، تفاوت بازاریابی کالا و خدمات را بررسی می کنیم:
- ملموس و محسوس بودن:
- در بازاریابی کالا، از ویژگی ها و جزئیات ملموس کالا برای ارتباط با حس و حواس مشتری استفاده می شود.
- در بازاریابی خدمات، باید از عناصر ملموسی استفاده کرد تا ارتباط مشتریان با برند و خدمات ارائه شده برقرار شود.
- کیفیت:
- کیفیت کالا قابل ارزیابی است و مشتری می تواند آن را مستقیما تجربه کند.
- در بازاریابی خدمات، اثبات کیفیت خدمات نیازمند استفاده از نقد ها و توصیف های مشتریان است.
- کمیت:
- در بازار کالا ها، انواع و مدل های مختلف وجود دارد که مشتری از بین آن ها انتخاب می کند.
- در بازاریابی خدمات، گزینه های مختلف کمتر هستند و انتخاب بین آن ها ساده تر است.
- بازگردانی:
- بازگردانی کالا معمولا آسان تر از بازگردانی خدمات است.
- در خدمات، زمانی که خدمات ارائه می شوند، امکان بازگشت کمتر است و تضمین رضایت مشتریان از اهمیت بالایی برخوردار است.
- نیاز در مقابل خواسته:
- برخی از کالا ها نیازمندی ها را برآورده می کنند.
- در بازاریابی خدمات، توجه به برآورده سازی آرزو ها و خواسته های مشتریان مهم است.
این مطلب ادامه دارد…