به گفته دکتر میثم شکری ساز روانشناسی مثبت گرا، یکی از جدیدترین شاخه‌های روانشناسی است. این شاخه از روانشناسی بر جنبه‌های مثبت زندگی تمرکز دارد و به این عقیده پایبند است که افراد با تمرکز بر نکات مثبت و ارزشمندی‌های خود و زندگی‌شان، می‌توانند تجربه‌ی بهتری از زندگی داشته باشند. در ادامه اطلاعات کامل‌تری در پاسخ به این سوال که مثبت گرایی یعنی چه؟ ارائه خواهیم کرد، پس تا انتها با ما همراه باشید.
مثبت گرایی یعنی چه؟
در پاسخ به این سوال که مثبت گرایی یعنی چه؟ لازم به ذکر است که مثبت گرایی به معنای تمرکز بر جنبه‌های مثبت و خوب زندگی است. به گفته دکتر میثم شکری ساز در این شاخه از روانشناسی، تمرکز بر توانایی‌ها، قابلیت‌ها و امکانات موجود در زندگی است و تمام تلاش آن برای ارتقای رضایتمندی و خوشبختی افراد خواهد بود. این رویکرد به این عقیده پایبند است که افراد می‌توانند با تمرکز بر ارزش‌ها و اهداف مثبت، روابط سالم و موفق، رضایت شغلی و خوشبختی را تجربه کنند. این رویکرد به جای تمرکز بر مشکلات و نقاط ضعف، به دنبال شناسایی و تقویت نقاط قوت و امکانات فرد است.
روانشناسان مثبت گرا با استفاده از تمرینات و فنون مثبت گرایی، افراد را در مسیر بهبود و توسعه شخصی همراهی می‌کنند. این روش‌ها شامل تمرینات مثبت گرایی، تمریناتی برای حل چالش‌ها و پیدا کردن راه حل مناسب ، تمرینات عملی و بهبود فردی می‌باشد.
تاریخچه ای درباره مثبت گرایی
درباره تاریخچه روانشناسی مثبت گرا لازم به ذکر است که این رویکرد، یک جریان نوظهور در روانشناسی است که تمرکز خود را بر روی ارتقای سلامت روان و بهبود کیفیت زندگی گذاشته است. این جریان در دهه ۱۹۹۰ با ظهور مقاله‌هایی از مارتین سلیگمن، موسس روانشناسی مثبت گرا، به شکل رسمی شکل گرفت.
بر باور دکتر میثم شکری ساز با این وجود مثبت گرایی قدمتی دیرینه دارد. در طول تاریخ، فلاسفه و روانشناسان بسیاری به مفهوم خوشبختی و عوامل موثر بر آن پرداخته‌اند. اما تا دهه ۱۹۹۰، روانشناسی به طور عمده بر مطالعه بیماری‌ها و مشکلات روحی و روانی تمرکز داشت و به طور کامل به ارتقای خوشبختی و سلامت روان توجه نمی‌کرد. در دهه ۱۹۹۰، مارتین سلیگمن به همراه گروهی از روانشناسان، مثبت گرایی را مطرح کردند. آن‌ها به مطالعه و تحقیق درباره عواملی که باعث افزایش خوشبختی و سلامت روان می‌شوند، پرداختند. این جریان بر این اصل تاکید دارد که روانشناسی باید بر مطالعه و فهم عوامل مثبت و قابل تقویت در زندگی انسان تمرکز کند.
این شاخه از روانشناسی به مطالعه عناصر مثبتی مانند خوشبختی، رضایت از زندگی، عشق، امید، خلاقیت و پتانسیل‌های فردی می‌پردازد. این جریان بر این اصل تاکید دارد که شادابی و خوشبختی نتیجه تعادل بین عوامل مثبت و منفی در زندگی است. مثبت گرایی در حوزه‌های مختلفی از زندگی انسانی، از جمله روابط، کار، تعلیم و تربیت، بهبود عملکرد شخصی و سازمانی، رفاه اجتماعی و سلامت روان کاربرد دارد.
مزایا و فواید روانشناسی مثبت گرا
از دیدگاه دکتر میثم شکری ساز مهمترین هدف روانشناسی مثبت گرا، کمک به افراد برای درک درست و بهتر توانایی‌ها و مهارت‌هایشان است. درک بهتر مهارت‌ها به شخص کمک می‌کند تا بهتر و بیشتر رشد کنند. از جمله‌ی مهمترین مزایا و فواید مثبت گرایی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ارتقای سلامت روان: همانطور که ذکر شد، این شاخه از روانشناسی تمرکز خود را بر روی ارتقای سلامت روان و بهبود کیفیت زندگی قرار می‌دهد. با مطالعه عوامل مثبت و قابل تقویت در زندگی، افراد می‌توانند راهکارهایی را برای بهبود و تقویت سلامت روان خود پیدا کرده و اعتماد به نفس بیشتری به دست بیاورند.
- افزایش خوشبختی و رضایت از زندگی: این رویکرد به مطالعه و تحقیق درباره عواملی که باعث افزایش خوشبختی و رضایت از زندگی می‌شوند، می‌پردازد. با شناخت و فهم بهتر این عوامل، افراد می‌توانند زندگی خود را بهبود بخشیده و خوشبختی بیشتری را تجربه کنند.
- افزایش عملکرد شخصی و سازمانی: مثبت گرایی به فهم بهتر عواملی که باعث رشد و پیشرفت افراد می‌شوند، کمک می‌کند. با استفاده از ابزارها و راهکارهای ارائه شده در این رویکرد، افراد می‌توانند عملکرد شخصی و سازمانی خود را بهبود بخشیده و به اهداف خود نزدیکتر شوند.
- افزایش خلاقیت و پتانسیل فردی: مثبت گرایی به مطالعه و تحقیق درباره خلاقیت و پتانسیل‌های فردی می‌پردازد. با شناخت و تقویت این عوامل، افراد می‌توانند خلاقیت خود را افزایش داده و پتانسیل‌های خود را فعلیت بخشند.
- بهبود روابط: مثبت گرایی به فهم بهتر عواملی که در روابط انسانی موثر هستند، کمک می‌کند. با استفاده از این رویکرد، افراد می‌توانند روابط خود را بهبود داده و روابط سالم و مثبت‌تری را تجربه کنند.
- افزایش رفاه اجتماعی: با اجرای اصول و قواعد مثبت گرایی، جامعه رشد و پیشرفت بیشتری را تجربه می‌کند.
همانطور که در بخش مثبت گرایی یعنی چه؟ هم گفته شد، مثبت گرایی با تمرکز بر عوامل مثبت و قابل تقویت در زندگی، به افراد کمک می‌کند تا سلامت روان خود را بهبود داده و زندگی بهتری را تجربه کنند.
تفاوت مثبت اندیشی و روانشناسی مثبت گرا
از همان ابتدا، اشخاص زیادی مثبت اندیشی را با روانشناسی مثبت گرا یکی می‌دانستند اما در واقع این دو رویکرد کاملا متفاوت هستند. به اعتقاد دکتر میثم شکری ساز در خصوص تفاوت مثبت اندیشی و روانشناسی مثبت گرا، لازم به ذکر است که مثبت اندیشی (Positive Thinking) به دیدگاه مثبت راجع به تمامی مسائل اشاره دارد و بیشتر به تکنیک‌ها و روش‌هایی اشاره می‌کند که افراد را به تمرکز بر افکار و احساسات مثبت تشویق می‌کند. اگر بخواهیم در یک کلام بگوییم، مثبت اندیشی به اشخاص می‌گوید که با دیدی خوش بینانه به زندگی نگاه کنند.
روانشناسی مثبت گرا (Positive Psychology) اما به عنوان یک شاخه از روانشناسی، به بررسی و تحقیق درباره عواملی که باعث بهبود سلامت روان و کیفیت زندگی می‌شوند، می‌پردازد. در این رویکرد، تمرکز بر مطالعه و تقویت عوامل مثبت و قابل توسعه در زندگی و ارتقاء خوشبختی و رضایت افراد است. این رویکرد بر توانمندی‌ها، رشد فردی، روابط انسانی، احساس عملکرد و معنا در زندگی تاکید دارد. به عبارت دیگر Positive Psychology به اشخاص کمک می‌کند تا با شناسایی نقاط ضعف و قدرت خود، به دنبال بهبود شخصیت و ویژگی‌های فردی‌شان باشند.
این مطلب ادامه دارد…