تاثیر سندرم ایمپاستر بر کسب و کار شما با میثم شکری ساز
شاید به تازگی مدیر یک بخش شده اید و ترفیع رتبه گرفته اید. شاید هم کارفرمایتان به تازگی مسئولیت یک پروژه ی مهم را به شما واگذار کرده است.
اگر با توجه به تمام این اتفاقات و پیشرفت هایی که در شغل تان داشته اید، هنوز هم احساس رضایت شغلی نداشته و در عین حال تصور می کنید که شایستگی چنین مسئولیت ها و موفقیت هایی را ندارید. و با خودتان فکر می کنید که پیشرفت شغلی شما نه به دلیل توانایی ها و مهارت‌های تان، بلکه به خاطر خوش شانسی اتفاق افتاده است؛ در این صورت باید بگوییم که شما هم از آثار فلج کننده ی “سندرم ایمپاستر یا خودویرانگری” رنج می برید.
سندرم ایمپاستر در بیشتر ما انسان ها اتفاق می افتد، بدون آن که حتی خودمان از آن مطلع باشیم.
سندرم ایمپاستر چیست؟
دو روانشناس بالینی در سال ۱۹۷۸ اصلاح سندرم ایمپاستر (Imposter Syndrome) را ابداع کردند. این سندرم به افرادی اشاره می کند که با وجود توانمندی های بالای خود، از لحاظ درونی دستاوردهای شان را نادیده گرفته و مدام ترس از شکست دارند.
خودویرانگری یک پدیده ی روانی است که در آن افراد موفقیت ها و توانایی های شان را نمی پذیرند. شواهد بیرونی نشان می دهد که فرد با تلاش و مهارت های بالای خود به موفقیت رسیده اما خود او تصور می کند که لیاقت این موفقیت را ندارد و فریب کار است.
افرادی که به این سندرم مبتلا هستند موفقیت خود را نتیجه خوش شانسی، زمان بندی خوب یا فریب دادن دیگران می دانند و این موضوع که فردی باهوش یا تلاش گر هستند از نظر خودشان کاملا اشتباه است و آن را رد می کنند.
خودویرانگری می تواند پیامدهای منفی شدیدی داشته باشد. بدون شک انگیزه ی تان کاهش می یابد، کیفیت کارتان افت می کند و تمرکزتان را از دست می دهید.
اما نکته بسیار مهم این است که این سندرم به مرور شما را تحت تاثیر قرار می دهد. بسیاری از افراد این طور فکر می کنند که سندرم ایمپاستر برای قشر خاصی از افراد است درصورتی که این طور نیست. هرکسی که از استاندارهای بالایی برخوردار است می تواند تحت تاثیر ان قرار بگیرد.
چگونه با خودویرانگری مقابله کنیم؟
موضوعی که اعتماد به نفس تان را کاهش می دهد پیدا کنید
آیا شغل جدیدتان، اعتماد به نفس تان را کاهش می دهد؟ یا جلسه ای که به آن دعوت شده اید؟ یا پروژه بزرگی که مدیریتش بر عهده شما گذاشته شده است؟ چه چیزی موجب شده که به توانایی های خود شک کنید؟
اکثر اوقات چنین فکری به ذهن شما می رسد:
من شایستگی مدیریت چنین پروژه بزرگی را ندارم زیرا آقای X از من با تجربه تر است؛ یا مدت طولانی نیست که در این شرکت کار می کنم؛ یا آخرین پروژه ام را با شانس به موفقیت رساندم.
مشکل زمانی به وجود می آید که چنین برداشتی از خود دارید و دقیقا همین جا سندرم ایمپاستر شکل کمی گیرد. بنابراین اگر در این مقطع نتوانید عامل را تشخیص دهید، باید در مراحل بعدی این مشکل را حل کنید.
با یک دوست درباره این موضوع مشورت کنید
بهتر است راجع به عامل یا عوامل تخریب کننده اعتماد به نفس خود با یکی از دوستان یا فردی با تجربه صحبت کنید. اگر مشکل شما، مشکلی شغلی است سعی کنید به همکاران خود اعتماد نکنید.
حتی بد نیست که زندگینامه ی افراد موفق را بخوانید و آن ها را باور کنید. برای مثال از مدیران و افراد موفق ایرانی شروع کنید. چرا که آنها هم در شرایط مشابه شما زندگی می کنند. به عنوان نمونه میثم شکری ساز کارآفرین موفقی است که به گفته خود همیشه سعی داشته تا از خودویرانگری به ور باشد و خوشبختانه در این راه نیز موفق بوده است.
او که درحال حاضر مرد شماره یک هولدینگ بزرگ پار پندار نهاد و دیگر زیرمجموعه های آن است موفق شده تا بارها عنوان مدیر برتر استان و کارآفرین نمونه کشور را از آن خود کند و همه ی این ها را مدیون افکار مثبت و مبارزه با سندروم هایی مثل ایمپاستر می داند.
شما هم سعی کنید در محیط کار با افرادی همراه شوید که احساسات غیرمنطقی شما را درک کرده و نقاط قوت تان را به شما یادآوری کنند. در این صورت است که می توانید از بند خودویرانگری رها شوید.
دستاوردها و پیشرفت های خود را در ذهن تان مرور کنید
یک دفترچه یادداشت بردارید و تمام نقاط قوت و دستاوردهای تان را در آن بنویسید. سعی کنید همیشه آن را همراه داشته باشید و با خود مرور کنید. به تمام دستاوردهای خود نگاهی دقیق بیندازید و تلاش و پشتکار خود را عاملی برای رسیدن به جایی که هستید، بدانید.
باور کنید که موقعیت فعلی که دارید ناشی از کار خودتان است. این جایگاه را خودتان به دست آورده اید و دستاوردهای تان گواهی بر این موضوع است.
فراموش نکنید که افرادی شایسته به شما مسئولیت داده اند
فرض کنید که کارفرمای تان را فریب داده اید. رئیس یا فرد استخدام کننده ای که شاید فکر کنید که نقاط ضعف موجود در رزومه شما را ندیده است، احمق نیست!
سعی کنید هیچ وقت به ضریب هوشی این افراد به دلیل استخدام، ترفیع شغلی یا پیشنهاد فرصت شغلی به شما شک نکنید. این افراد شما را باتوجه به توانایی ها و تجربیاتی که دارید انتخاب کرده اند، پس شما استحقاق آن را داشته اید.
طرز صحبت کردن خود را دقیق تر بررسی کنید
در طول صحبت های تان از عبارت هایی مثل “فکر می کنم”، “احساس می کنم” زیاد استفاده می کنید؟ یا زمانی که قصد دارید ایده های تان را به زبان بیاورید از عبارت “شاید فقط نظر من این باشه” استفاده می کنید.
اگر این گونه است پس باید شک های خود را دور بریزید.
زبان خود را با اعتماد به نفس بیشتر، اصطلاحات محکم تر به روز کرده و حداقل خودتان بر اظهارات خودتان ایمان داشته باشید. به جای استفاده از عبارت “سوال دارم اما نمیدونم درست باشه” آن را اصلاح کنید و بگویید “من یه سوال دارم و مطمئنم که فقط سوال من نیست”.
قدرت خود را به کمک جملات تاکیدی بیشتر کنید. دقت در انتخاب زبان می تواند با از بین بردن شک و عدم اطمینان در شما، راهکار مناسبی برای مقابله با سندرم ایمپاستر باشد.